Nieuwtjes uit het Logos Laboratorium
Piperola:
Piperola, een automaat die nu reeds meer dan vijf jaar meespeelt in zowat alle M&M koncerten werd in de voorbije weken van enkele nieuwe speelmogelijkheden voorzien. De luchtdruk kan nu kontinu gestuurd worden en ook de tremulant is nu volledig operationeel. Een volledige kontrole over vibrato en tooninflekties is hierdoor mogelijk gemaakt. Tijdens de bouw zijn evenwel nog enkele andere nieuwe 'features' aan het licht gekomen: het bleek mogelijk zonder motor te spelen, door samen met elke noot de elektromagneet waarmee de tremulant is uitgerust , even te aktiveren. Deze elektromagneet oefent immers een kracht uit op de blaasbalg die voor de luchtdrukstabilisatie instaat. Dit levert een heus staccato effekt op. Ook pitch bend is nu mogelijk geworden evenals een kontrole op het aanzetten van de verschillende noten. Piperola komt nu wel heel erg dicht bij de realisatie van een robot fluitist, al horen multiphonics enzomeer nog niet tot de mogelijkheden.
Vox Humanola:
Ook aan deze intussen zelfs zes jaar oude automaat zijn verbeteringen aangebracht. Vooreerst behoort het permanent geblaas van de orgelmotor, ook wanneer de robot niet meespeelt nu definitief tot het verleden. De signaal-ruisverhouding van het M&M orkest is hiermee substantieel beter geworden, beter zelfs dan die van een 'menselijk' orkest. Ook op Vox Humanola behoort sturing van de luchtdruk nu tot de mogelijkheden. De toevoeging van een luchtdrukmodulatiemechanisme ligt nog op de studietafel en is in dit geval niet zo evident, omdat deze automaat gebruik maakt van een tongwerkregister dat zich nu eenmaal principieel niet zo goed leent voor vibrato en dergelijke effekten.
Tubi:
Dit is de jongste telg van het M&M robot orkest. Tubi beleefde zijn doopritueel tijdens het M&M koncert van mei laatstleden. Voorzover ons bekend, is het het eerste automatisch akoestisch werkend kwarttoonsinstrument ter wereld... Sedert zijn eerste optreden werden enkele verbeteringen aangebracht waardoor de bijgeluiden als gevolg van slingerende buizen wanneer noten met een periodiciteit worden gespeeld die overeenkomt met de slingerfrekwentie van de buisjes goed worden weggewerkt. Ook hier ligt een mogelijke toevoeging nog ter studie: dempers.
Details, technissche tekeningen, schemas fotos en bouwbeschrijvingen zijn allemaal terug te vinden op onze website. Voor een overzicht over alle automaten door mij tot nu toe gebouwd, start op:
http://www.logosfoundation.org/instrum_gwr/automatons-ned.html
dr.Godfried-Willem Raes
|