Koncertberichten

Yannis Kyriakides Group
"a conSPIracy cantata" - Yannis Kyriakides
dinsdag 3 december 2002 om 20 uur

SPI is een elektronische cantate met talrijke allusies naar de geheime wereld van korte golf radio uitzendingen van spionnen (een kommunikatievorm die dateert uit de koude oorlog). Dit thema wordt verbonden met orakelboodschappen uit de Griekse oudheid die een sfeer van (politieke) intriges uitademen. Het stuk is gemaakt voor 2 zangers, piano en elektronika. Dit laatste bestaat uit fragmenten van radio uitzendingen, ruisfragmenten en vooraf opgenomen stemmen en pianosamples.

"Number Stations" verschenen voor het eerst op de korte golf radio aan het begin van de jaren zestig in de hoogdagen van de koude oorlog. Ze werden gebruikt om gekodeerde berichten te verzenden in nummers, fonetische letters, morse of ander geluid. Ze werden gebruikt door de geheime diensten van o.a. de VS, Israel, Duitsland en de Sovjet-Unie. Door de berichten te laten voorafgaan door een zogenaamde "one-time pad" werd een cijfertekst gekreëerd die niet te kraken was. Iedereen kon wel de berichten ontvangen maar het was tegelijkertijd onmogelijk om de bestemming of de inhoud van het bericht te kennen. "Number Stations" -die officieel niet bestaan- zenden in veel talen uit en gebruiken vooraf opgenomen of bewerkte stemmen. Het zijn enkele van deze geheime ongekodeerde boodschappen die door Kyriakides in zijn Conpsiracy Cantate gebruikt worden.

"de teerling is geworpen- het net is uitgespreid en de tonijn springt tijdens de maanverlichte nacht" (orakelspreuk van Delphi, gebruikt in "Conspiracy Cantata")

Naast een religieus heiligdom was het oude Delphi ook een politiek centrum van spionage in het oude Griekenland. Eeuwenlang was het orakel zeer invloedrijk op politiek vlak. Leiders moesten bij belangrijke beslissingen eerst het orakel raadplegen. Elke stadsstaat had een ambassade in Delphi die zich bezig hield met het uitpluizen en ontcijferen van de belangrijkse orakelspreuken. Het eigenlijke "gebrabbel" van de hallucinerende hogepriesteres werd door een profeet in versvorm gegoten. Deze laatste funktie was natuurlijk uiterst vatbaar voor corruptie en manipulatie.
De orakelspreuk die in de cantate van Kyriakides gebruikt worden was bestemd voor Peisistratos om hem aan te moedigen om opnieuw de macht te grijpen in het democratische Athene en zo zijn derde tyrannie te vestigen.


Yannis Kyriakides (°1969 Cyprus) schreef recent avondvullende stukken voor de perkussie-groep van Den Haag, voor het orkest De Volharding en voor de Theatergroep Hollandia (muziektheaterstuk "Spinoza" dat eind november ook in Antwerpen gespeeld wordt). In september 2000 won hij de Internationale Gaudeamus Kompositie Prijs met zijn "Conspiracy Cantata". Hij studeerde musicologie aan de universiteit van York (GB) en trok daarna naar Den Haag om bij Louis Andriessen te studeren. In Nederland kon hij voor 3 projekten samenwerken met de Nederlandse komponist en instrumentenmaker Raijmaakers. Momenteel woont hij in Amsterdam waar hij als komponist en muzikant werkzaam is.

Ayelet Harpaz ging na haar studies zang aan de universiteit van Tel Aviv naar Den Haag studeren. Ze legt zich toe op hedendaagse muziek en improvisatie. Ze maakte verschillende muziektheater werken samen met de (virtuele) video kunstenares Netochka Nezvanova waarbij de interaktie tussen stemimprovisaties en digitale beelden centraal staan. Samen met de klaveciniste Anne Faulborn vormt ze een duo dat komponisten er toe aanzet om nieuwe stukken te maken voor deze (oude) bezetting.

Stephie Büttrich werd geboren op 4 juli 1968 en besliste reeds na haar eerste schreeuw een professionele gebruikster te worden van haar stembanden. Na muzikale studies in Keulen trok zij naar Berlijn met de muzikale groep "College of Hearts".
Het theater was altijd een tweede passie naast muziek. Gedurende de laatste jaren trad zij op in diverse muziek(/)theaterwerken van Piotr Klimak, Anne Wellmer, Scott Blick en Paul Doornbusch. Vorig jaar trad ze nog samen met Matthew Ostrowski op in Logos. Zij was ook soliste met het Gelsenkirchener Ensemble für Neue Musik. Sinds 1997 is zij ook lid van het Crash Ensemble uit Ierland, een groep die zich inzet voor de hedendaagse muziek met gebruik van interaktieve multimedia. Met Justin Bennett (drums en perkussie) en Anne Wellmer (live sampling en electronics) startte zij in 1999 het Trio Grandmal.
Naast haar podiumvaardigheden is Stephie Büttrich ook een gretig organisator en koncertproducer, en leidt en organiseert zij optredens in Nederland, Ierland en Duitsland.

Ook de Oostenrijkse pianiste Marion von Tilzer voelt zich vooral thuis in het hedendaagse repertoire. Ze trad op in Spanje, Oostenrijk, Duitsland en Nederland. Na haar studies in Oostenrijk studeerde ze van van 1989 tot 1992 aan het Sweelinck conservatorium van Amsterdam. Ze maakte verschillende radio-opnames voor de NCRV en de KRO.

Toshimaru Nakamura (JP)
dinsdag 10 december 2002 om 20 uur

Toshimaru Nakamura speelt aanvankelijk elektrische gitaar in de groep "A Paragon of Beauty". In het midden van de jaren '90 komt hij vaak in Berlijn waar hij de Amerikaanse slagwerker Jason Kahn leert kennen. Samen vormen ze het duo Repeat en brengen een CD uit. Tegelijkertijd is hij de huiskomponist en geluidstechnicus voor het dansgezelschap van de danser Kim Ito. Met dit ensemble treedt hij o.a. in Japan, de V.S., Engeland, Frankrijk en Duitsland. In 1998 besluit hij om te stoppen met gitaar te spelen en zich volledig aan de elektronische muziek te wijden. "Ik wil niets uitdrukken met muziek. Ik hou niet meer van emotionele muziek. Wie interesseert het hoe ik mij voel? Ik wil gewoon een instrument spelen dat niets te maken heeft met mijn innerlijke gevoelens." Exit elektrische gitaar.
Daarop ontwikkelt hij zijn eigen unieke "instrument": het 'no-input mixing board', een mengpaneel zonder input waarbij het enige geluid door de feedback van het instrument ontwikkeld wordt (door de output en de input van het mengpaneel met elkaar te verbinden). Het geluid kan vervolgens op een subtiele manier beïnvloed worden door de knoppen van het mengpaneel te "bespelen".
Dit minimalisme van de middelen sluit aan bij het opzet van Nakamura's muziek die je zou kunnen typeren als objektief of ego-loos. Zijn filosofie, werkwijze en muziek vertoont veel gelijkenissen met twee andere bekende Japanse elektronische muzikanten, Sachiko M (met haar sampler zonder samples) en Otomo Yoshihide (met zijn platendraaier zonder platen). Met Sachiko M speelt Nakamura vaak samen (o.a. hier in Logos twee jaren geleden) en als duo brachten ze twee CDs uit.
"Het lijkt alsof ik nee zeg op alles," aldus Nakamura. "Alles is klein of "nee". Ik zeg "nee" tegen emotie. Met deze minimale muziek schakelde ik om naar een minimaal instrumentarium. Ik speel in kleine formaties muzikanten voor kleine zalen. Ik heb geen krant. Ik kijk geen TV maar toch ontvang ik nog te veel informatie. Dus waarschijnlijk is mijn muziek zoiets als een statement."

Sinds 1999 bracht Nakamura 3 solo CDs uit en een tiental CDs in duo met andere muzikanten (waaronder twee met Sachiko M en vier met slagwerker Jason Kahn).

<M&M> Ensemble
donderdag 19 december 2002 om 20 uur

een interaktief koncert voor musici en muzikale robots gebouwd door Godfried-Willem Raes

Iedere maand opnieuw beleeft <M&M> een vernieuwingsproces, zodat je haast in de verleiding komt te schrijven: iedere maand ondergaan we een verjongingsproces... Bij <M&M> maakt oubolligheid in ieder geval geen kans. Telkens weer is er de uitdaging, telkens weer een nieuw muzikaal avontuur, dat de grenzen tussen kunstdisciplines doet vervagen. En niet alleen de schotten tussen de media worden gesloopt, doch ook de bakens tussen de verschillende kunstaktiviteiten zelf, komponeren, musiceren, improviseren, performen, enz. worden traag maar zeker opgeheven. <M&M> is bijgevolg een uniek Logos-ensemble, enig in zijn soort. En bij ons zijn dit geen holle frasen, die als reklamevaandels in het ijle wapperen, geen virtuele vapourware, maar tastbare werkelijkheid, die ook u maand na maand bij ons kunt komen mee beleven. Wij spannen ons telkens weer tot het uiterste in om een echt pilootcentrum te zijn en te blijven. Menselijke uitvoerders, performers, komponisten, dansers, klankdichters, kortom kunstenaars allerhande, zoeken naar een steeds nieuwe dialoog met het muzikale robotorkest van de hand van Godfried-Willem Raes.

Dit orkest omvat reeds heel wat automaten, gaande van orgels, slagwerk, tot blazers, piano, anklung en volledig experimentele instrumenten, zoals de indrukwekkende Springers en Thunderwood met zijn natuurgeluiden...
Een rijkdom aan klankkleuren, een enig gamma melodische, harmonische zowel als niet-harmonische mogelijkheden, kontrole over aanslagsterkte en akoestisch geluidsniveau, ritmes van de meest eenvoudige tot helse polyritmiek, je kan het niet zo bizar bedenken of je vindt er zo stilaan met de robots wel een oplossing voor.
Ondertussen is er ook heel wat werk geleverd op gebied van interaktiviteit.
De robots luisteren naar beweging, maar ook naar het spel van andere instrumenten, naar ritmes en toonhoogten van menselijke medespelers. Kortom het orkest is een volwaardige, meer zelfs, grandioze tegenspeler voor ieder die zich in dit muzikale avontuur durft wagen.

<M&M> is ondertussen ook heel wat internationale ervaringen rijker, met talrijke events, koncerten, optredens en installaties in Frankrijk, Nederland en Polen. Daar leest u in latere Logos-Bladen nog uitvoerig over.

Ook tijdens het op til staande december <M&M> koncert in eigen zaal, zullen we zoals gewoonlijk, de vruchten van een fiks experimenteerproces kunnen voorstellen.
Verschillende komponisten wagen zich in de arena: jong geweld mogen we verwachten van Sebastian Bradt's orkestratie van Radiohead's "Everything", en van zijn eigen originele kompositie die hij de naam "And They..." heeft meegegeven. Heel wat intiemer gaat het eraan toe, wanneer de Japanse komponist Kiyoshi Furukawa de player piano inzet voor een nieuwe bloemlezing uit zijn "Formen fuer Player Piano". Moniek Darge en Kristof Lauwers laten u wellicht een tweede episode horen uit hun kollektieve "Robot Garden". Hier gaat de elektrische viool een dialoog aan met het uitgebreide robotorkest en beschouwt hierbij iedere automaat als een volwaardige medemuzikus... zo wordt Robot Garden een muzikal interaktief stuk, waarbij de grens tussen kompositie en het ontwerpen van instrumenten en interfaces in solfware vervaagt...

Misschien ziet een nieuw deeltje uit het Opus Magnum Van Godfried-Willem Raes' Technofaustus nog voor het jaareinde het levenslicht of wordt er wellicht -alweer- een nieuwe automaat voorgesteld.
De muzikale robot - "Dripper"- beleefde zijn wereldpremiere in Krakow en vervolgens ook al op het november koncert van <M&M>. "Dripper" is evenwel nog niet uitgespeeld en het speciaal voor het Audio Art Festival van Polen geschreven werkje, "Drupdrupdripping", alias "Toast, Nasdrovje" van Moniek Darge, zal nu voor het eerst ook bij ons worden uitgevoerd door Bert Vandekerckhove, Godfried-Willem Raes en de komponist zelf.
En als klap op de vuurpijl zal immer ijverige instrumentenbouwer Godfried-Willem Raes misschien zijn <Flex> automaat voor de eerste maal kunnen bespelen tijdens het laatste <M&M> koncert van dit toch wel ongelooflijk boeiend muzikale jaar.
Meer over Dripper.
Meer over Flex.