Dr.Godfried-Willem RAES

Kursus Experimentele Muziek: Boekdeel 9: Literatuur en Aktualiteit

Hogeschool Gent : Departement Muziek & Drama

9400:

FLUXUS

De fluxus performances worden vooral gekenmerkt door een kombinatie van akties, handelingen in een eenvoudige rituele of geritualiseerde kontekst.

De handelingen waarom het gaat bij Fluxus zijn steeds op een of andere wijze een inbreuk op vaste waarden en normen. Zij zijn gericht op de bestaande 'orde'. Dit eigenlijk niet zozeer vanuit een politieke of ideologische wil tot omverwerping van de orde (wat het geval was met de Futuristen), maar veeleer om die orden op een speelse wijze te provoceren. Het speelse staat daarbij evenwel veel meer centraal dan wel een expliciete wil tot provocatie, laat staan tot strukturele maatschappelijke verandering. Dit neemt niet weg dat bij sommige kunstenaars behorende tot de groep wel een sterk maatschappelijke en politiek engagement is weer te vinden.

Fluxus heeft eigenlijk geen fundamentele boodschap: het is niet gericht op destruktie, het heeft geen opvoedend, belerend engagement, het wil niet politiek bewust maken. Hooguit is het gericht op een 'ontregeling' en het vermakelijke dat daardoor kan ontstaan. Kunst wordt in eerste plaats gezocht in het gewone, het alledaagse. Het is de kontekst die de toeschouwer die alledaagsheid anders doet ervaren. De kunst ligt in de kontekst veeleer dan in het kunstwerk dat 'op zich' helemaal niet eens bestaat.

De belangrijkste ideoloog van de Fluxus beweging was George MACIUNAS. Hij formuleerde de fluxus performance als een ritueel waarin in de allereerste plaats alledaagse voorwerpen, voor de hand liggende en triviale objekten, dienden te worden gebruikt. Wanneer niet triviale objekten worden gebruikt, zoals bijvoorbeeld pianos, dan dient dat uitsluitend ingegeven te zijn door de rituele mogelijkheden ervan. Waar Fluxus pianos gebruikt, is dat steeds op een uiterst primitieve en beslist non-virtuoze wijze.

Maciunas veroordeelde ook rabiaat het idee om restanten van performances als kunstwerk in de handen van de kunstmarkt te laten vallen. Wat dit betreft zijn kunstenaars zoals Ben Vauthier verkrachters van de Fluxus gedachte. Dit Fluxus-programmapunt is wellicht het meest mislukte van het gehele opzet. De Fluxus objekten halen vandaag zeer hoge cijfers op alle veilingen.

Tot de meest belangrijke figuren van de fluxus beweging behoren en behoorden verder nog:

Dick HIGGINS (geboren, 1938 - gestorven 27.10.1998)

assemblages, performances, partituren, boeken en publikaties

Alisson KNOWLES

assemblages, publikaties, performances

Yoshimasa WADA

performances, muziek

La Monte YOUNG

performances, muziek

George BRECHT

konceptuele partituren, assemblages, performances, publikaties

Het zijn zonder uitzondering figuren waarvoor het belangrijkste deel van hun bijdrage tot de kunst in hun performances dient te worden gezocht.

Filedate: 830128 / update: 98-10-27