Dr.Godfried-Willem RAES

Kursus Experimentele Muziek: Inleiding

Associatie Universiteit Gent - Hogeschool Gent : Departement Muziek - Vakgroep Scheppende Muziek

0020:

Over deze kursus...

Deze kursus, of althans de op schrift gestelde neerslag daarvan, mag niet zomaar beschouwd worden als een handboek in het eigentijdse komponeren en al datgene wat daarbij kan komen kijken. Het is beslist geen receptenboek, noch een verzameling makkelijk toepasbare technieken om tot muziek te komen. Opgevat als technisch kompositiehandboek zou het overigens welhaast met zekerheid een komplete mislukking zijn. Eigenlijk vormen de inmiddels meer dan viijfduizend bladzijden die deze tekst beslaat zelfs helemaal niet eens zoiets als wat op een boek zou kunnen lijken...

Vooreerst mist de tekst daarvoor de voor een boek dan toch wel noodzakelijke samenhang. Immers, deze verzameling teksten wordt doorlopend gewijzigd. Elke 'printout' ervan kan dan ook niet meer zijn dan een momentopname. Het proces waarbij de teksten worden bijgewerkt verloopt ook geenszins erg systematisch, en zelfs de samenstelling ervan is van maand tot maand verschillend.

De tekst kan ook niet gezien worden als een 'kursus' in de klassieke zin, omdat hij elke poging tot waardevrijheid opzettelijk verijdelt. Zo zal de lezer/student zelfs in ogenschijnlijk bijzonder technische hoofdstukken (zoals bvb. dat over geluidsversterking) heel wat oordelen en ideologische stellingnamen aantreffen. Het is dan ook nooit de bedoeling geweest deze tekst als te nemen (en dan te blokken) of te laten (en een ander vak kiezen) te doen beschouwen door de studenten. Wel integendeel lag het in de bedoeling om door duidelijke stellingnamen mijnerzijds, de studenten tot tegenspraak en autonoom denken aan te sporen. Minder nog dan in enig ander beroep, mogen immers voor de kompositiestudent, toch kunstenaar in spe, absolute waarheden en evidenties bestaan.

Ook loopt de tekst niet van voor naar achter, van een begin naar een einde, maar sluiten de vele hoofdstukjes en opstellen waaruit hij is opgebouwd soms slechts kris-kras op elkaar aan. Een lezing hoeft dan ook helemaal niet aan te vangen bij wat er uitziet als het begin, want er is helemaal geen 'begin'. Elk van de negen onderdelen vormen immers telkens een andere invalshoek waarmee een bepaald aspekt van het eigentijdse komponeren kan worden benaderd. En, ook dit kan zelfs niet algemeen worden gesteld, want er zijn binnenin elk onderdeel telkens wel teksten terug te vinden die niet goed kunnen worden begrepen of verwerkt, zonder kennis van bepaalde fragmenten uit andere onderdelen. Sedert 1997 hebben we dankbaar gebruik gemaakt van de mogelijkheden van hypertekst om vele lezingen doorheen het tekstmateriaal mogelijk te maken. Uiteraard kan dit alleen voor de elektronische (HTML) versie van de syllabus.

Alles hangt hier, zoals in het werkelijke leven, met alles samen.

Ook inkonsistentie is iets wat men me zeker zal kunnen verwijten. Deels is dit bewust, deels ook louter en alleen het gevolg van de diverse tijdsmomenten waarop de diverse teksten tot stand zijn gekomen. Bepaalde teksten gaan immers terug tot in de vroege jaren zeventig, toen er bvb. van post-modernisme of enige heropleving van het akademisch komponeren nog ueberhaupt geen sprake kon zijn. Daarom heb ik ook welbewust alle teksten die op een polemische wijze aspekten van de aktuele muziekkultuur behandelen, gedateerd. Zij weerspiegelen dan ook niet noodzakelijk een standpunt of een analyse die ik vandaag met betrekking tot hetzelfde onderwerp nog zou maken.

De tekst pretendeert ook geenszins volledig te zijn, in die zin dat hij werkelijk alle aspekten van de eigentijdse muziekproduktie zou behandelen. Bepaalde facetten werden zelfs met opzet buiten de behandelde onderwerpen gehouden, bvb. omdat anderen kompetenter zijn dan ikzelf om hen te behandelen, of nog, omdat ik van oordeel ben dat ze geen plaats verdienen binnen een akademische opleiding, of omdat ze m.i. niets bijdragen tot de essentiele macht over de middelen die de muziekmaker vandaag dient te verwerven. Maar, vele facetten die hier niet zijn opgenomen, zijn dat gewoon omdat deze kursus als geen ander wezenlijk onafgewerkt is en dat met noodzakelijkheid ook steeds zal blijven, ook al wordt er doorlopend aan verder gewerkt...

Tenslotte kan ik niet eens zeggen dat ik de tekst helemaal zelf heb geschreven. Vooral in het hoofdstuk literatuur en analyse, heb ik het vaak voor beter gehouden sommige van de daar besproken auteurs en komponisten zelf aan het woord te laten. Bepaalde hoofdstukjes -in het Engels- werden dan ook gekompileerd uit hun eigen publikaties. Een recente ontwikkeling in de samenstelling van deze syllabus is de opname van hyperlinks via internet naar de oorspronkelijke bronnen van heel wat tekstmateriaal evenals van heel wat software die in de kursus aan de orde komt. Het spreekt vanzelf dat we toegang tot het internet voor de hedendaagse studenten absoluut onontbeerlijk vinden.

De klaskomputer geeft de studenten ten allen tijde (behoudens technische storingen...) toegang tot het internet.

Filedate: 970928/ last update: 99-10-11 / 2010-03-08