How it takes place

Dit werk werd geschreven voor een concert van het ensemble Champ d'Action rond het thema Muziek & Architectuur. Het concert had plaats naar aanleiding van de opening van een nieuw gebouw in Eeklo van de architect Stephane Beel.

Het uitgangspunt van "How it takes place" zijn de fenomenen ruimte, plaats en afstand. Deze begrippen worden op verschillende manieren benaderd net als in de spreektaal waar "ruimte" of "afstand" naast een letterlijke fysische betekenis ook een figuurlijke en emotionele bijklank heeft (in uitdrukkingen als "ruimte geven aan iemand" of "afstand nemen van elkaar"). Die verre afstand kan als afstandelijkheid of als vrijheid gezien worden, nabijheid kan op zijn beurt geïnterpreteerd worden als verstikkend of intiem. Het stuk handelt over relaties tussen mensen en meerbepaald de manier waarop de muzikanten op het podium met elkaar omgaan. Er is een theatrale dimensie aan het werk omdat de muzikanten handelingen moeten uitvoeren die zeer dagelijks en gewoon zijn: een raam opendoen, een sigaret roken, de partituur omdraaien van een andere muzikant,...
Afstand en ruimte worden ook in de muzikale zin gebruikt: door verschillen in tempo, luidsterkte of klankkleur kan muziek de illusie geven dat er een grote afstand is tussen 2 instrumenten. De wisselwerking tussen deze fysische (de muzikanten bewegen zich ook in de zaal), muzikale en relationele aanpak van de "ruimte" bepaalt de spanning van het werk.

De titel "How it takes place" is een vers uit het gedicht "Musée des Beaux Arts" van Auden dat op zijn beurt verwijst naar de "Val van Icarus" van Breughel. Dit schilderij biedt de kijker een ruimtelijk effekt van verre bergen, een boot die op zee vaart en een boer die op de voorgrond werkt. Aan de rand van het schilderij -als een klein detail- zie je nog net hoe Icarus verdrinkt en met zijn benen verdwijnt in het water. Behalve de klemtoon op het negatieve "dood/lijden" geeft het gedicht van Auden en het schilderij van Breughel een goed beeld van de sfeer in "How it takes place": sommige muzikanten spelen solo terwijl anderen samenspelen, een sigaret roken of alweer van het podium verdwenen zijn...

Bezetting: zang, fluit, klarinet, viool, altviool, cello, gitaar/mandoline, slagwerk en piano

Partituur en cd-opname (waar de theatrale aspecten natuurlijk verloren gaan!) verkrijgbaar bij Stichting Logos

uitvoering: 24 oktober 2001 in Eeklo door het ensemble Champ d'Action

How it takes place

This piece was written for a concert by the Belgian ensemble Champ d'Action, on the theme of Music & Architecture. The concert was organised on the occasion of the opening of a new building by the Belgian architect Stephane Beel.

The starting points of "How it takes place" are notions like "space, place and distance". These concepts are treated literally -as physically moving in space- and figuratively -as in the spoken language where you have expressions like "a close friend" or "to be distant to someone". The latter aspect is reflected in the relationships among the musicians on the stage. Therefor "How it takes place" can also be considered as music theatre. During the performance, the musicians act as in daily life: open windows, smoke cigarettes, turn the pages of the score of an other musician,…

Distance and space are also interpreted in a musical sense: large differences in dynamics, tempo and timbre give the listener the impression that the instruments are physically far away from each other. In short: the interaction between this physical, musical and social/emotional interpretation of distance is what the piece is all about.

The title "How it takes place" is extracted from the poem "Musée des Beaux Arts" of W.H. Auden, at its turn referring to "The Fall of Icarus" by Breughel. The spectator is drawn to the spatial effect of the composition: distant mountains, a boat sailing on the sea and a farmer working in the foreground. In the bottom right-hand corner -only a small detail- two legs of a drowning Icarus disappear in the sea. Apart from the references to death and sufferance, the painting and the poem give a good impression of the atmosphere in "How it takes place": some musicians play solo while others play together, smoke cigarettes or have already left the stage.

live-recording and score available at the Logos Foundation